امام صادق (علیه السلام) در روز 17 ربیع الاول سال 83 هجری قمری در مدینه متولد گردید. پدر گرامی آن حضرت، امام محمد باقر (علیه السلام) و مادر ارجمندش ام فروه، دختر قاسم بن محمد بن ابی بکر می باشد. نام شریفش جعفر و لقب معروفش صادق و کنیه اش ابوعبدالله می باشد. شهادت آن حضرت در 25 شوال سال 148 هجری قمری، در 65 سالگی، به دستور منصور دوانیقی، خلیفه ستمگر عباسی، به وسیله سمی که به آن بزرگوار خوراندند، در شهر مدینه اتفاق افتاد، و محل دفنش در قبرستان بقیع است.

امام جعفر صادق (علیه السلام) تلاش و کوشش خود را با مساعی علمی آغاز و حوزه فکری و ثمربخش خویش را که بزرگان فقها و متفکران از آن بیرون آمدند، در صفوف امت، افتتاح کرد و با تربیت شاگردانی دانشمند، ذخیره علمی بزرگی برای امت برجای گذاشت. بعضی از شاگردان نامی آن بزرگوار عبارتند از: هشام بن حکم و مؤمن طاق و محمد بن مسلم و زرارة بن اعین و ... که هر یک چهره های درخشانی از تربیت شدگان مکتب آن حضرتند. حرکت علمی او آن سان گسترش یافت که سراسر مناطق اسلامی را دربر گرفت و مردم از علم او سخن ها می گفتند و شهرتش در همه شهرها و دیارها پیچیده بود.

جاحظ در مورد امام صادق (علیه السلام) می گوید:«امام صادق چشمه های دانش و حکمت را در روی زمین شکافت و برای مردم درهایی از دانش گشود که پیش از او معهود نبود و جهان از دانش وی سرشار گردید.»هدف امام صادق (علیه السلام) از گسترش برنامه فرهنگی، چاره جهل امت و تقویت عقیده به مکتب اسلام و نیز ایستادگی در برابر امواج کفرآمیز و شبهه های گمراه کننده و حل مشکلات ناشی از انحراف حکومت بود.

ازسوي ديگر امام در سالهاي آخر عمر خود شديداً لاغر وضعيف شده بود و به تعبيريکي از افرادي که امام را درآن روزگار ديده بود ازاوچيزي نمانده بود جز سرش، کنايه ازاينکه بدن کاملاً فرسوده ونحيف شده بود. سراسرزندگيش به دشواري وسختي ورنج آفريني گذشته بود. ودرسالهاي آخر عمربر ميزان محدوديت واحضار وتهديد او اضافه مي شد که اين خود بر خستگي ورنجش مي افزود.

اشعار زیبایی به مناسبت روز شهادت امام جعفر صادق(ع):

فرزند فاطمه ششمین نور سرمدم                  شیخ الائمه صادق آل پیمبرم

من آخرین امام بقیع مدینه ام                         زهر جفای خصم شرر زد به سینه ام

در لحظه های آخر عمرم به زمزمه                   ابراز می کنم غم دل را به فاطمه

مادر بیا و حال پریشان من ببین                       از سوز زهر سینه سوزان من ببین

          هنگام مرگ نام تو ذکر لبم شده                    مسمومیت نه، غصه تو قاتلم شده

          ز یاد ماتم تو پریشان و مضطرم                     مثل تو غصه دارم و هم درد حیدرم

          دشمن شبانه ننگ به لوح زمانه زد                در پیش اهل خانه ام آتش به خانه زد

از درب خانه شعله آتش زبانه داشت            آن بی حیا به روی دلم داغ می گذاشت

          ای وای من که هیچ زجورش ابا نکرد             از پیری و سفیدی مویم حیا نکرد

          با دست بسته ام به بر کودکان من                انگار داشت از سر کین قصد جان من

          در بین شعله ها به زمینم کشید و برد           مانند مرتضی به زمینم کشید و برد